Themadossier: open content licenties

Creative Commons

Creative Commons biedt de auteurs van een werk de vrijheid om op een flexibele manier met hun auteursrechten om te gaan. Een Creative Commons-licentie is juridisch gezien een klassieke ‘licentie’: de auteur blijft houder van zijn auteursrechten maar geeft via een licentie aan derden de toestemming om onder bepaalde voorwaarden gebruik te maken van zijn werk. Een werk dat verspreid wordt onder een Creative Commons-licentie heeft als voordeel dat de gebruiker onmiddellijk weet wat hij al dan niet met het werk mag doen. Hij dient hiervoor dus geen contact op te nemen met de auteur. De Belgische Creative Commons-licentie is aangepast aan de Belgische auteurswet.

Meer info: Creative Commons België

Daarnaast biedt Creative Commons ook twee manieren aan om aan te geven dat een werk zonder restricties gebruikt kan worden: de CC0 verklaring en de Public Domain Mark.

• CC0 (“CC Zero”) is geen licentie, maar een document waarmee een auteursrechthebbende aan kan geven dat hij aan al zijn auteursrechten verzaakt voor zover dit wettelijk is toegestaan. Anders dan bij een licentie kan er dus geen inbreuk op een met een CC0 verklaring beschikbaar gesteld werk gemaakt worden. Door CC0 op een werk van toepassing te verklaren stelt een auteur zijn werk beschikbaar aan de ‘Commons’ door, voor zover dit wettelijk is toegestaan, afstand te doen van al zijn rechten op het werk in de zin van het auteursrecht en alle andere aanverwante of naburige rechten die hij op het werk zou hebben.
• De Public Domain Mark is geen licentie, maar een methode om werken te markeren die niet langer beschermd zijn door het auteursrecht en voor werken die niet auteursrechtelijk beschermd kunnen zijn. Het kan gaan om werken waarvan de auteursrechtelijke beschermingstermijn verstreken is (de auteur is meer dan 70 jaar geleden overleden). Veel instellingen beheren werken die in het publieke domein liggen. Met deze Mark zijn deze makkelijk aan te merken als een publieke domein werk.

Meer info: https://creativecommons.org/share-your-work/public-domain/

Modellicenties open data (Vlaamse Overheid)

Ook de Vlaamse overheid ontwikkelde een aantal gestandaardiseerde modellicenties voor open data:

1.Een Creative Commons Zero verklaring (zie hoger), waarbij de instantie afstand doet van haar intellectuele eigendomsrechten voor zover dit wettelijk mogelijk is. Hierdoor kan de gebruiker de data hergebruiken voor eender welk doel, zonder een verplichting op naamsvermelding.
2.Gratis open data licentie: onder deze licentie doet de instantie geen afstand van haar intellectuele rechten, maar mag de data voor eender welk doel hergebruikt worden, gratis en onder minimale restricties.
3.Open data licentie tegen billijke vergoeding: onder deze licentie stelt de instantie nog steeds haar data ter beschikking voor eender welk hergebruik, maar wil zij voor alle soorten hergebruik een billijke vergoeding ontvangen.
4a.Gratis open data licentie voor niet-commercieel hergebruik: deze licentie regelt het gratis niet-commercieel hergebruik van data. Licentie 4b wordt dan toepasselijk voor het commercieel hergebruik.
4b.Open data licentie tegen billijke vergoeding voor commercieel hergebruik: deze licentie vormt de tegenhanger van de gratis licentie voor niet-commercieel hergebruik en wordt steeds samen met licentie 4a gebruikt.

Meer informatie: https://overheid.vlaanderen.be/open-data-bij-de-vlaamse-overheid

Andere

Er zijn internationaal nog andere open data en open content initiatieven, zoals o.a.:

• http://opendatacommons.org/
• https://www.opencontent.org
• http://rightsstatements.org/en/ (Dit zijn geen licenties maar ‘markers’ die aangeven wat de auteursrechtelijke status is van een werk.)
• Meer info: https://nl.wikipedia.org/wiki/Vrije_kennis